200 yazardan Baillie Gifford’a İsrail çağrısı!

İngiltere’deki festival sezonu öncesinde, aralarında Naomi Klein, Sally Rooney, Natalie Diaz ve Robert MacFarlane’in de bulunduğu 200’den fazla yazar, Fossil Free Books (FFB) tarafından hazırlanan ve Baillie Gifford Kurgusal Olmayan Eser Ödülü’nün sponsoru olan yatırım yönetimi firması Baillie Gifford üzerindeki baskıyı arttıran bir bildiriyi imzaladı. Grup, Ekim ayında şirketin fosil yakıt endüstrisine yaptığı yatırımları durdurması yönündeki taleplerini yinelemenin yanı sıra, “Filistin ile dayanışma ve iklim adaletinin ayrılmaz bir şekilde birbirine bağlı olduğunu” belirterek, Baillie Gifford’dan “İsrail apartheid, işgal ve soykırımından kâr eden şirketlerden” de çekilmesini istiyor.

Filistin Nakba’sının 76. yıldönümüne denk gelecek şekilde bugün yayınlanan açıklama, edebiyat kuruluşlarının elden çıkarılmamış bir Baillie Gifford ile ilişkilerini sürdürmeleri halinde nelerle karşılaşabilecekleri konusunda açık ve nettir:

Firma elden çıkarmayı kabul edene kadar, festivaller de dahil olmak üzere tüm edebiyat kuruluşlarını Baillie Gifford ile ilişkilerini sona erdirmeye çağırıyoruz. Talebimizin karşılanmaması halinde, kesinti yoluyla ve emeğimizi geri çekerek harekete geçme taahhüdümüzü yineliyoruz.

Birleşik Krallık’taki on festival (Hay Festivali, Cheltenham Edebiyat Festivali ve Edinburgh Uluslararası Kitap Festivali dahil) şu anda İsrail’in savunma, teknoloji ve siber güvenlik endüstrileriyle bağlantılı şirketlere yaklaşık 10 milyar sterlin yatırım yapan (bu da onu “yasadışı İsrail yerleşimleriyle bağlantılı şirketlere Avrupa’nın en büyük yatırımcısı” yapmaktadır) ve Shell, Pretrobras ve Equinor gibi fosil yakıt şirketlerine 2,5 ila 5 milyar sterlin arasında yatırım yapan Baillie Gifford tarafından desteklenmektedir.

Bu festivaller üzerindeki baskılar bir süredir artıyor. Geçtiğimiz yıl, aralarında Greta Thunberg, Ali Smith ve Gary Younge’un da bulunduğu 150’den fazla yazar ve kitap çalışanı, Edinburgh Uluslararası Kitap Festivali’ni fosil yakıt endüstrisinden çekilmediği sürece tartışmalı sponsorla bağlarını koparmaya çağıran bir bildiri imzaladı. Thunberg sonuçta sponsoru “yeşil yıkama” yapmakla suçlayarak festivalin 2023’teki enkarnasyonuna katılmayı reddetti. Yılın ilerleyen günlerinde 150 yazar daha Cheltenham Edebiyat Festivali’ni Baillie Gifford’un fosil yakıt endüstrisinden çekilmesini talep etmeye çağıran ikinci bir bildiriye imza attı.

“Edebiyat festivalleri yazarların, editörlerin ve çevirmenlerin emeğine dayanıyor” diyen Naomi Klein, bugünkü açıklamaya cevaben şunları söyledi: “Emeğimizi bağışlıyoruz çünkü bir araya gelmeyi ve okurlarımızla buluşmayı seviyoruz, ancak bu toplantıların akıl almaz ölçekte ölüm ve yıkıma neden olan güçlerden elden çıkarılmasını talep etme hakkına sahibiz. Edebiyat camiası daha iyisini yapmalıdır.”

Geçtiğimiz yedi ay içinde Gazze’de 14.500’den fazla çocuk ve 100’den fazla yazar, şair ve gazeteci dahil olmak üzere 35.000’den fazla Filistinli İsrail tarafından öldürüldü. Gazze’deki tüm üniversiteler yıkıldı. Kültürel alanlar, arşivler, matbaalar, kitapçılar ve yayınevleri (hem Gazze’de hem de Batı Şeria’da) İsrail ordusu tarafından hedef alındı.