Raporda, yayıncılık sektörünün içinde bulunduğu ekonomik zorluklar, üretim maliyetlerindeki artış ve değişen okuma alışkanlıklarına dair çarpıcı bilgiler yer aldı.
Yayıncılar Birliği, yaptığı açıklamada özellikle son yıllarda döviz kurlarındaki artış ve yüksek enflasyonun sektöre etkisini vurgulayarak, yayıncılık sektörünün hâlâ pandemi sonrası dönemin etkilerinden tam olarak kurtulamadığını belirtti. Açıklamada, maliyetlerin neredeyse tamamen dövize endeksli olması nedeniyle yayıncıların fiyat politikalarını sürekli gözden geçirmek zorunda kaldığı ifade edildi. Okurların alım gücündeki düşüş, korsan ve izinsiz fotokopi gibi sorunların da sektörün karşılaştığı diğer önemli zorluklar arasında olduğu bildirildi.
2023 yılı Eylül ayında yapılan bir araştırmaya göre, yayıncılık sektöründeki maliyetlerin döviz bazında yüzde 84 oranında arttığı, buna karşılık yayıncıların belirlediği önerilen perakende satış fiyatlarında yüzde 15 oranında bir düşüş yaşandığı belirtildi. Bu durum, sektör temsilcileri açısından sürdürülebilirlik konusunu daha da kritik hale getiriyor.
413 Milyon Bandrollü Kitap Üretildi
Yayımcı Meslek Birlikleri Federasyonu (YAYFED) tarafından açıklanan bandrol verilerine göre, 2024 yılında bandrollü kitap üretimi geçen yıla kıyasla yüzde 3,38 artışla 413 milyon 860 bin 263 adede ulaştı. Bandrol alınmayan ancak 48 sayfa altı olan kitaplarla birlikte bu sayı daha da artıyor.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak dağıtılan kitap sayısının 182 milyon 368 bin 602 olduğu belirtilirken, 48 sayfadan kısa ve bandrol alınmayan kitapların sayısının yaklaşık 100 milyonu bulduğu ifade edildi. Tüm bu verilerle birlikte Türkiye’de 2024 yılı toplam kitap üretimi 696 milyon 228 bin 865’e ulaştı. Bu da kişi başına düşen kitap sayısının 8,15 olduğunu gösteriyor.
Eğitim Yayınları Zirvede, Kurgu Geri Planda
Kitap türleri bazında yapılan değerlendirmeye göre, 2024 yılında üretilen kitapların yüzde 46,5’i eğitim yayınlarından oluştu. Yüzde 15’i çocuk kitapları, yüzde 13,6’sı yetişkin kurgu eserleri, yüzde 11,9’u ise yetişkin kültür yayınları olarak kayda geçti. Akademik yayınların oranı yüzde 2,5, gençlik kitapları yüzde 1, inanç kitapları yüzde 8,8 ve ithal kitaplar yüzde 1,3 olarak belirlendi.
Son üç yılın verileri karşılaştırıldığında, yetişkin kültür ve kurgu-edebiyat kategorilerinde düşüş yaşanırken; çocuk ve eğitim kitaplarında üretimin arttığı dikkat çekiyor.
Yılın İlk Çeyreğinde Düşüş Var
Raporda yer alan verilere göre, 2024 yılının ilk üç ayında 81 milyon 764 bin 136 kitap için bandrol alındı. Bu rakam, geçen yılın aynı döneminde 92 milyon 476 bin 607 olarak kaydedilmişti. Buna göre, kitap üretiminde yılın ilk çeyreğinde yüzde 12 oranında bir düşüş yaşandı.
Türkiye Yayıncılar Birliği, sektörün karşılaştığı zorluklara rağmen üretimin devam ettiğini ve kitap okuma alışkanlıklarının gelişmesi için destekleyici politikaların hayata geçirilmesinin büyük önem taşıdığını vurguladı.