“Ophion” adı verilen bu genç yıldız ailesi, 1.000’in üzerinde yıldızdan oluşuyor ve gökbilimcileri şaşkına çeviren bir şekilde hızla dağılma eğilimi gösteriyor.
Alışılmış Yıldız Modellerini Zorluyor
Tipik yıldız kümeleri, oluştukları bölgelerde milyonlarca yıl boyunca birlikte hareket eder ve zamanla yavaş yavaş dağılır. Ancak Ophion, bu normları altüst ediyor. Araştırmalara göre yıldızlar, uyumsuz ve düzensiz bir şekilde galaksinin farklı bölgelerine doğru dağılmakta. Araştırmanın başyazarı Dylan Huson, “Bu kadar büyük ve genç bir yıldız grubunun bu hızda dağılması alışılmadık bir durum,” ifadelerini kullandı.
Yapay Zekâ Destekli Analizle Ortaya Çıktı
Bu dikkat çekici keşif, Gaia teleskobunun üçüncü veri setinin analiz edilmesiyle mümkün oldu. Bilim insanları, bu verileri taramak için özel olarak geliştirilen bir yapay zekâ modeli kullandı. Model, özellikle 20 milyon yaşından genç yıldızlara odaklandı ve Ophion grubunu bu sayede tespit etti. Bu analiz, genç yıldızların büyük çaplı veri taramalarında yapay zekânın etkili bir araç olabileceğini gösteren öncü çalışmalardan biri olarak değerlendiriliyor.
Dağılmanın Nedeni Ne?
Ophion’un sıra dışı dağılma süreci henüz tam olarak açıklığa kavuşmuş değil. Araştırmacılar şu iki olasılığı değerlendiriyor:
- Grubun yakınında meydana gelmiş olası bir süpernova patlamasının, bölgedeki kütle dengesini bozması,
- Komşu yıldız gruplarının yarattığı yerçekimsel etkilerin, Ophion’un yörüngesini destabilize etmesi.
Her iki senaryo da yıldız oluşumu ve evrimi konusundaki mevcut anlayışların yeniden gözden geçirilmesini gündeme getiriyor.
Yeni Sınıflandırmalara İhtiyaç Var
Bu keşif, mevcut yıldız grubu sınıflandırmalarının bazı durumlarda yetersiz kaldığını ortaya koyuyor. Gaia’nın yüksek hassasiyetli gözlemleri, gökbilimcilere galaksi dinamikleri hakkında daha önce fark edilmemiş detayları sunmaya devam ediyor. Ophion gibi yapılar, yıldız evrimi modellerine yönelik yeni yaklaşımlar geliştirilmesini zorunlu kılıyor.
Gaia’nın Mirası Daha Yeni Başlıyor
Gözlemlerini 2024’te tamamlayan Gaia teleskobu, arkasında dev bir veri hazinesi bıraktı. ESA, bu verilerin yeni bir setini 2026’da yayımlayacak. 2030’dan itibaren ise tüm insanlık için “miras verisi” olarak erişime açılması planlanıyor. Araştırmacılar, bu kapsamlı verilerle yüzlerce yeni yıldız sistemi ve galaktik yapının keşfedileceğini öngörüyor.