Güney Hindistan’daki kadınların günlük yaşamlarını ve karşılaştıkları sosyal engelleri konu alan 12 öyküden oluşan kitap, ödül tarihinde pek çok açıdan bir ilke imza attı.
Kısa Öyküyle Gelen Büyük Zafer
Uluslararası Booker Ödülü tarihinde ilk kez bir kısa öykü koleksiyonu bu prestijli ödüle layık görülürken, Heart Lamp, aynı zamanda Karnataka eyaletinin yerel dili Kannada’da yazılıp ödül kazanan ilk eser oldu. Edebiyat çevrelerinde büyük yankı uyandıran bu başarı, hem dil çeşitliliğine hem de kısa öykü türüne yönelik bakışı değiştirmeye aday.
Kadınların Sesi: Dilden Dile, Hikâyeden Hikâyeye
Yazar kimliğinin yanı sıra hukukçu ve aktivist olarak da tanınan Banu Mushtaq, öykülerinde toplum, din ve siyasetin kadınlar üzerinde kurduğu baskıya odaklanıyor. Kendi ifadesiyle, “Bu öyküler, kadınlardan sorgusuz itaat bekleyen yapıları ve bu beklentiler karşısında maruz kaldıkları acımasızlıkları” gözler önüne seriyor. Mushtaq, ödül töreninde yaptığı konuşmada, “Hiçbir hikâyenin küçük olmadığını” ve edebiyatın hâlâ insanların birbirini anlayabileceği nadir alanlardan biri olduğunu vurguladı.
Çeviri Sanatıyla Açılan Kapılar
Çevirmen Deepa Bhasthi, eseri İngilizceye aktarırken sadece dili değil, Güney Hindistan’ın çok dilli kültürel yapısını da korumaya özen gösterdi. Bhasthi, bu ödülün Kannada ve diğer Güney Asya dillerinden daha fazla çeviri yapılmasına vesile olmasını umut ettiğini belirtti. Ödülle birlikte, Bhasthi hem ödül kazanan ilk Hintli çevirmen hem de bu ödülü alan dokuzuncu kadın çevirmen oldu.
Jüriden Övgü Dolu Sözler
Londra’daki Tate Modern’de düzenlenen ödül töreninde kazanan eser, jüri başkanı ve çok satan yazar Max Porter tarafından açıklandı. Porter, çevirinin “radikal” doğasına vurgu yaparak, öykülerin kültürel zenginliğini ve edebi gücünü öne çıkardı. Heart Lamp’ın kadınların yaşamlarına, toplumsal sınıflara, inanç sistemlerine ve üreme haklarına dair sunduğu derinlikli bakış açısı, jüri tarafından “yoğun, dokunaklı ve yaşama dair güçlü bir anlatım” olarak tanımlandı.
Edebiyatın Gücüne Ortak Paylaşım
1990 ile 2023 yılları arasında yazılmış öykülerden derlenen eser, finalde yarışan beş kitabı geride bırakarak ödüle layık görüldü. 50 bin sterlinlik para ödülü ise yazar ve çevirmen arasında eşit olarak paylaşılacak.
Uluslararası Booker Kurgu Ödülü, her yıl İngilizceye çevrilmiş ve Birleşik Krallık’ta yayımlanmış kurgu eserlerine veriliyor. Ödül, dünya edebiyatını daha geniş kitlelere ulaştırmayı hedefleyen en önemli edebiyat ödüllerinden biri olarak kabul ediliyor.