Hem ülke içinde hem de sürgünde oluşturulan bu sanal topluluklar, kadınların okuma, tartışma ve paylaşma hakkını savunurken, rejime sessiz ama kararlı bir meydan okuma sergiliyor.
Taliban Kütüphanelerden Yasaklı Kitaplara El Koyuyor, Kadınlara Şiddet Uygulanıyor
Taliban, Afganistan’da kontrolü yeniden sağlamasının ardından, özellikle Herat ve Kâbil’deki halk kütüphanelerinden, rejim ideolojisiyle uyumsuz bulunan Afgan ve yabancı yazarların kitaplarına el koydu. Kadınların kitap okuması ya da gizlice okuma gruplarına katılması durumunda, fiziksel şiddet ve tacizle karşılaşmaları ve ailelerinin de cezalandırılması riski bulunuyor. Tüm bu baskılara rağmen, kadınlar eğitimden kopmamak ve seslerini duyurmak için yeni yöntemler geliştirdi.
Dijital Direnişin Öncüsü: Fahr Parsi ve Gizli Okuma Kulübü
Fahr Parsi, halk protestolarının susturulup kütüphanesinin kapatılmasının ardından yakın çevrimiçi bir arkadaşıyla birlikte WhatsApp ve Telegram’da güvenli bir okuma kulübü kurdu. Bu dijital ortamda, eski fiziksel kütüphanesini sanal bir direniş ağına dönüştürerek yaklaşık 300 kadını bir araya getirdi. Fahr Parsi, üyelere taranmış PDF kitaplar dağıtıyor ve tamamen güvenilir olduğu düşünülenlerle basılı kitaplar paylaşıyor. Ancak Taliban casusları olabileceği korkusuyla katılım sıkı şekilde denetleniyor ve siyaset tartışmalarından kaçınılıyor.
Kitaplara Sahip Olmak Bile Tehlikeli
Fahr Parsi, “Bu yasaklı kitapları stoklamak bile büyük bir risk taşıyor” diyerek yaşadıkları tehlikeyi vurguluyor. Kadınlar, Taliban istihbarat servislerinden yakalanma korkusuyla fiziksel toplantılara katılmakta çekingen davranıyor. Bu nedenle çoğunlukla dijital ortamda bir araya geliyorlar ve okuduklarını tartışıyorlar.
Umut Veren Bir Genç: Fahima’nın Hikayesi
18 yaşındaki Fahima, kız çocuklarının eğitim hakkının ellerinden alınmasının ardından kulübe katılanlardan biri. Onuncu sınıf ara sınavlarının iptal edilmesiyle hayalleri yıkılan Fahima, “Hayalim doktor olmaktı, ancak dört yıl önce okulu bırakmak zorunda kaldım” diye anlatıyor. Kulüp sayesinde 35 kitap okuyan genç kadın, Taliban rejimindeki Afgan kızlarının yaşadıklarını anlatan “Işık Yolu” adlı kitabı yazmaya başladı. Fahima, geleceğin nesillerine yaşanan kayıpları aktarmayı amaçlıyor.