VakıfBank Kültür Yayınları, Filistinli yazar ve akademisyen Sari Nusseibeh’in “İslam’da Aklın Hikâyesi” adlı eserini yayınladı. Osman Demir’in Türkçeye çevirdiği kitap, İslam düşüncesinin doğuşunu ve gelişimini hem tarihsel hem de felsefi bir bakış açısıyla inceliyor.
Kitapta aklın serüveni, şiirle olan ilişkisinden kelam ilmine, özgür irade tartışmalarından Kur’an’ın ontolojik statüsüne kadar çeşitli konular etrafında ele alınıyor. Yazar, bu serüveni basit bir ilerleme-gerileme döngüsü olarak görmüyor; aklın özünü, kimin tarafından temsil edildiğini ve hangi sosyal ve politik bağlamlarda sınırlandırıldığını sorgulayan eleştirel bir yaklaşım sunuyor. Nusseibeh’in yer yer geçmişe özlem duyduğu anlar, eleştiriye açık noktalar barındırıyor. Ancak bu nostaljik bakış açısı, İslam düşünce tarihini ve süregelen felsefi ve teolojik tartışmalarla olan bağlantısını anlamak isteyenler için bir başlangıç noktası oluşturuyor.
Kitaptan bir alıntı: “İslam düşüncesi üzerine birçok detaylı ve özel çalışma yapılmasına rağmen, bu sürecin tamamını veya belirli bir bölümünü diğer alanlarla bağlantılı bir şekilde inceleyen tarihsel-kronolojik çalışmaların sayısı çok fazla değildir. Bu yöndeki genel eğilim, düşünce çizgisinde yer alan kişilere, eserlere ve ekollere odaklanmak ve bu merkezden hareketle çevreyi anlamaya çalışmaktır. Oysaki içeriği ne olursa olsun bir fikri ve ilerleyişini takip etmek, başta siyaset, ekonomi, kültürel değişim ve gelişmeler olmak üzere farklı paradigmaları dikkatle gözden geçirmeyi gerektirir. Bu açıdan bakıldığında ise belli alanlara odaklanan eserler dışında tüm hikâyeyi/serüveni betimleyen, yaygın kabulleri sorgulayan ve yeni ilişkiler ve bakış açıları öneren okumalara da ihtiyaç olduğu açıktır.”
Sari Nusseibeh, Oxford Üniversitesi’nde siyaset, felsefe ve ekonomi eğitimi aldıktan sonra Harvard Üniversitesi’nde İslam Felsefesi üzerine doktorasını tamamladı. 1979-1992 yılları arasında Birzeit Üniversitesi’nde felsefe dersleri verdi ve 1995-2014 yılları arasında Kudüs’teki el-Kuds Üniversitesi’nin rektörlüğünü yaptı. Yazarın, “İslam’da Aklın Hikâyesi” ve “Once Upon a Country” isimli kitapları bulunmaktadır. Ayrıca Arapça ve İngilizce dillerinde kaleme aldığı çok sayıda makalesi de mevcuttur.
