Çek yazar Karel Capek’in ünlü tiyatro oyunu R.U.R. (Rossum’un Evrensel Robotları), Patricia Öztürk’ün çevirisiyle Elips Kitap tarafından yeniden okurlarıyla buluşuyor. Oyun, yazarını dünya çapında üne kavuşturan ve “robot” kelimesinin yaygınlaşmasına öncülük eden bir eser olarak biliniyor.
R.U.R., insanların kendi çıkarları için yarattıkları robotların, zamanla yaratıcılarının yerine geçme arzusunu ve insanlığın kibirinin nelere yol açabileceğini çarpıcı bir şekilde ele alıyor. İnsanların tanrı gibi davranarak, kendilerine hizmet etmeleri için robotları yaratması, beklenmedik sonuçlar doğurur. Robotlar, bir süre sonra kendi bilinçlerine kavuşarak insanlığa karşı bir tehdit oluşturmaya başlar.
Oyunda, robotlar ve insanlar arasındaki diyaloglar, teknolojinin insanlık üzerindeki etkileri ve insanın kendi yarattığıyla olan ilişkisi üzerine derin sorular soruyor. İnsanların hatalarından ders çıkaran robotlar, insan gibi olmak istemeleriyle birlikte öldürme ve hükmetme dürtüsüyle hareket ederler. Bu durum, insanlığın doğası ve insanın kendi yarattığına yabancılaşması gibi temaları ön plana çıkarır.
Oyunun bir sahnesinde, Alquist karakteri robotlara insanları bulmaları gerektiğini söyler, çünkü yalnızca insanlar üreyip hayatı yenileyebilirler. Ancak robotlar, her yeri aradıklarını ve hiç insan kalmadığını belirtirler. Alquist’in “Onları neden yok ettiniz!” sorusuna robotların cevabı ise çarpıcıdır: “Biz, insanlar gibi olmak istedik.”
R.U.R., insanın yaratma arzusunun sınırları, teknolojinin potansiyel tehlikeleri ve insanlığın kendi geleceği üzerine düşündüren bir eser olmaya devam ediyor. Oyun, günümüz dünyasında da geçerliliğini koruyan temalarıyla okurlarına farklı bir bakış açısı sunuyor.
