UTTS nedir sorusu, özellikle akaryakıt sektöründe vergi kaçağının engellenmesi amacıyla son zamanlarda oldukça sık gündeme gelmektedir. Uygulama, yani UTTS (Taşıt Tanıma Sistemi), araçların yakıt alım işlemleri sırasında vergi kaçağını önlemeyi hedefleyen bir sistemdir. Bu sistem, her aracın yakıt alımını tespit edebilmek amacıyla araçlara yerleştirilen çipler sayesinde gerçekleştirilmektedir. Böylece, pompada yakıt alımını yapan aracın kimliği doğru bir şekilde belirlenir ve vergi kayıplarının önüne geçilir. Utts, ticari araçlar için zorunlu hale gelirken, hususi amaçla kullanılan araçlar için ise yalnızca 1 Temmuz’dan itibaren satılan yeni araçlarda uygulanacak.
UTTS Kimler İçin Zorunlu?
UTTS kimler için zorunlu sorusu, sistemin uygulama kapsamını anlamak için önemli bir konudur. Sistemin en önemli özelliği, ticari amaçla kullanılan araçlar için zorunlu olmasıdır. Türkiye’de, ticari amaçla kullanılan yaklaşık 8 milyon aracın bu sisteme dahil olması bekleniyor. Hususi otomobiller için ise UTTS zorunlu değil, ancak 1 Temmuz itibariyle satılan tüm sıfır kilometre araçlar için UTTS çipi bulunması zorunlu hale gelecek. Bu çipler, araçların yakıt alımını takip etmeye yarayan bir sistemin parçasıdır ve böylece vergi kaybını engellemeye yardımcı olur.
UTTS Çiplerinin Maliyeti Nedir?
UTTS maliyeti ne kadar sorusu da sıkça sorulan konulardan biridir. Sosyal medyada, UTTS çipinin çok düşük maliyetli olduğu yönünde iddialar yer almış olsa da bu tamamen yanıltıcıdır. Gerçekten de UTTS çiplerinin maliyeti, çok daha yüksek bir meblağla ölçülmektedir. Çipin maliyeti 8-10 USD arasında değişmekte olup, çiplerin üretim maliyetleri toplamda 16-18 USD civarındadır. Bu çipler, alev sızdırmaz (Atex Zone 0) sertifikalı ve kapalı bir teçhizattır, yani güvenlik açısından oldukça yüksek standartlara sahiptir. Bu maliyete ek olarak, sistemin altyapısı, yazılım geliştirmeleri, stoklama, bakım ve onarım hizmetleri de ayrı maliyetler oluşturmaktadır. Bu nedenle, sosyal medyada yer alan “5 TL’lik çip” iddiaları gerçeği yansıtmamaktadır.
UTTS Montajı Ne Kadar?
Bir diğer merak edilen konu ise UTTS montaj maliyetidir. UTTS montajı, sistemin etkin bir şekilde çalışabilmesi için gereklidir. Bu montajın maliyeti, Darphane tarafından yapılan açıklamalara göre, çipin fiyatı dışında 912 TL olarak belirlenmiştir. Bu montaj bedeli, UTTS kayıt işlemleri ve kurulumuyla birlikte uygulanmaktadır. Bu montaj işlemi, Türkiye genelinde yetkilendirilmiş 3.385 firma tarafından yapılmaktadır. Ancak bu bedel, yalnızca montajı kapsar ve çiplerin maliyeti dışında herhangi bir ek ücret talep edilmemektedir.
UTTS Başvuru ve Kayıt Süreci
UTTS başvuru süreci ve UTTS kayıt işlemleri, bu sisteme dahil olan araçların uyum sağlaması için oldukça önemlidir. Her aracın yakıt alımını takip edebilmek için, UTTS çipi aracın yakıt deposuna yerleştirilir ve sistemde kaydeder. Kayıt işlemleri, araç sahibinin yetkilendirilmiş firmalara başvurarak yapılabilir. Bu başvurular, online platformlar üzerinden veya araç bakım merkezlerinden gerçekleştirilebilmektedir. Sistemin uygulanacağı araç sayısının fazlalığı, başvuru ve kayıt süreçlerini kolaylaştıran bir altyapının kurulmasını zorunlu hale getirmiştir.
UTTS Cezası Var Mı?
UTTS cezası konusu da, sistemin uygulanabilirliği açısından önemli bir sorudur. Araç sahiplerinin bu sisteme kaydolmamaları veya sistemde yer alan çipi takmamaları durumunda, ciddi yaptırımlar uygulanmaktadır. UTTS cezası, belirli bir süre zarfında sisteme dahil olmayan araç sahiplerine kesilecektir. Bu ceza, vergi kaçakçılığına engel olmak ve sistemin etkinliğini artırmak amacıyla devreye girecek. Ancak cezanın tam tutarı ve uygulama esasları, ilgili yasal düzenlemelerle belirlenmiş olup, araç sahiplerinin bu kurallara uymaları beklenmektedir.
UTTS Hangi Araçları Kapsıyor?
UTTS kimleri kapsıyor sorusu, uygulamanın kapsamını belirlemek için önemlidir. Sistem, ticari amaçla kullanılan 8 milyon aracı kapsayacak şekilde düzenlenmiştir. Bu araçlar, sistem üzerinden yakıt alım işlemleri yaparken her birinin yakıt alımı çip aracılığıyla takip edilecek. Bunun yanı sıra, UTTS çipi yalnızca 1 Temmuz’dan sonra satılan sıfır kilometre araçlarda bulunması zorunlu olacaktır. Hususi araçlar için ise bu uygulama zorunlu değildir, fakat yine de UTTS sistemine dahil olmak isteyen hususi araç sahipleri için başvuru yapılabilir.
UTTS Son Tarih Ne Zaman?
Sistemin uygulanmasında önemli bir tarih de UTTS son tarih olarak belirlenmiştir. 1 Temmuz’dan sonra satılan sıfır kilometre araçlarda UTTS çipi zorunlu hale gelecek. Ticari araçlar ise, belirli bir takvime göre sisteme dahil edilerek akaryakıt alımlarındaki vergi denetimleri yapılmaya başlanacaktır. Bu tarihe kadar sistemin uygulanmasında herhangi bir aksama yaşanmaması için araç sahiplerinin gerekli başvuruları yapması gerekmektedir.