Şiir, vaaz, şarkılar ve daha önce bilinmeyen eserlerden oluşan bu metinler, dilin edebi ve kültürel mirasında önemli bir boşluğu dolduracak. Uzmanlar, bu keşfin İskoç Gaelcesi çalışmalarına yeni bir ivme kazandıracağına dikkat çekiyor.
1960’lı yıllarda kaybolan ve polis tarafından soruşturulan 56 el yazması, o dönemde bulunamamıştı. Ancak Glasgow Üniversitesi’nden Prof. Rob Ó Maolalaigh’in yürüttüğü araştırmalar sırasında, kayıp el yazmaları bir kişisel belge koleksiyonunun içinde yeniden keşfedildi. El yazmalarının nasıl kaybolduğu veya yanlışlıkla mı yoksa kasıtlı olarak mı alındığı ise hâlâ belirsizliğini koruyor.
El Yazmaları, İskoç Gaelcesi Kültürel Mirasının Bir Parçası
Kaybolan el yazmaları, şiirler, vaazlar, şarkılar ve daha önce keşfedilmemiş eserlerden oluşuyor. Prof. Ó Maolalaigh, bu koleksiyonun İskoç Gaelcesi çalışmaları üzerinde büyük bir etkisi olduğunu, uzun süreli yokluklarının akademik dünyada bir boşluk oluşturduğunu belirtti.
Bu el yazmaları, 18. ve 19. yüzyıllarda Lismore papazı Donald MacNicol ve Little Dunkeld papazı Alexander Irvine tarafından toplanmış ve Gaelik dilbilimcileri için çok önemli bir kaynak olarak kabul ediliyordu. Koleksiyonda, Gaelik ve İngilizce vaazlar, İskoçya ve Barbados’tan yazılmış bir Gaelik günlüğü, mektuplar ve geniş bir Gaelik şiir koleksiyonu yer alıyor. Ayrıca, ünlü Jakobit şairi Alasdair Mac Mhaighstir Alasdair’in şiirlerinin yanı sıra, daha önce hiç incelenmemiş Gaelik ozanlarına ait eserler de bulunuyor.
Sutherland bölgesinden şair Rob Donn Mackay’in 200 yıl öncesine ait şarkılarından oluşan bir koleksiyon da keşfedildi. Bu şarkıların, 1800 yılında Edinburgh’un Thistle Street bölgesinde şairin kızı Janet tarafından söylenirken kaydedildiği notlarla belgelenmiş.
Uzmanlardan Övgü ve Tarihi Bir Keşif
Prof. Ó Maolalaigh, el yazmalarının kaybolmuş olmasından endişe duyduğunu belirtti ve detaylı incelemeler sonucu bu belgelerin 50 yıldır kayıp olan koleksiyonun parçaları olduğunu fark ettiğini ifade etti.
İskoçya Ulusal Kütüphanesi Arşiv ve El Yazmaları Koleksiyonları Başkanı Chris Cassells, el yazmalarının geri dönüşünü memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, kayıplar nedeniyle akademik çalışmaların yıllarca aksadığını vurguladı. Kütüphane el yazmaları küratörü Dr. Ulrike Hogg ise, bu belgelerin Gaelik edebiyatı ve şiiri için büyük bir önem taşıdığını ve geri dönüşlerinin önemli bir kazanım olduğunu söyledi.
Akademik Çalışmalar İçin Önemli Bir Kaynak
50 yıl sonra bulunan bu el yazmaları, İskoç Gaelcesi araştırmalarında önemli bir kaynak olarak yeniden akademik çalışmalara kazandırıldı. Kayıp el yazmaları, İskoçya’nın dil ve edebiyat mirasına büyük katkı sağlayacak ve Gaelik kültürünün daha derinlemesine anlaşılmasına olanak tanıyacak.