Uluslararası PEN’den baskıya uğrayan yazar ve şairler raporu!
Yazarların meslek birliği PEN'in 2023-24 raporu, dünya genelinde savaş, sansür ve zulmün yazarları nasıl etkilediğine dair çarpıcı veriler sunuyor.
Başkanlığını Burhan Sönmez’in yaptığı PEN’in yönetim kurulu, rapora göre geçtiğimiz yıl dünya çapında 122 yazar ve şairin tehdit edildiği, yargılandığı, hapsedildiği veya idam edildiği bilgisini paylaştı.
Rapora göre, İsrail Ordusu’nun bombardımanları sonucu Gazze’de hayatını kaybeden ve hapsedilen 14 yazar bulunuyor. Özellikle, Batı Şeria’da Cenin Mülteci Kampı’nda tutulan Özgürlük Tiyatrosu’nun yapımcısı Mustafa Şeta gibi birçok tiyatrocu Aralık ayından bu yana yargılanmaksızın gözaltında tutuluyor.
Gazze’de yaşayan yazar ve şair Musab Ebu Toha ise ailesinin bombardıman sırasında ölümüne tanık olduktan sonra Kasım ayında Mısır’a ailesini götürmeye çalışırken tutuklandı ve bir daha haber alınamadı.
PEN Başkanı Burhan Sönmez, yazarlara genellikle gazeteciler ve diğer insan hakları savunucularıyla aynı önceliğin verilmediğini belirtiyor ve özellikle Amerikalı olmayan yazarların risklerinin aynı seviyede görülmediğini vurguluyor.
Rapor, çatışmaların ve iç savaşların yanı sıra baskıcı rejimler tarafından kontrol edilen ve demokrasilerin çöküşünün eşiğinde olduğu coğrafi bölgeleri içeriyor. Uluslararası PEN’in analizi, etnik sorunların yaşandığı bölgelerdeki baskıların yanı sıra Latin Amerika, Doğu Avrupa ve Asya’daki vakaları ve eşcinsellere yönelik şiddeti de kapsıyor.
PEN, saptamalar yapmanın ötesine geçerek, birçok yazarın güvenli bir yere götürülmesine yardımcı olmaya çalışıyor. Bu yıl en fazla fonun, Sigrid Rausing Trust’ın desteğiyle Afganistan’dan tahliye edilmeleri için 22 Afgan yazarına verildiği belirtiliyor.
Ancak, Türkiye, Belarus, Sırbistan, Küba, Honduras, Nikaragua, Mısır ve Myanmar gibi ülkelerdeki sorunlar için herhangi bir somut adım atılamamış durumda. Bunun yanı sıra, baskı altındaki yazarların sıklıkla sürgün ve tecrit gibi durumlarla karşı karşıya olduğu raporda yer alıyor.
