Japonya’nın önde gelen manga yayıncıları, aralarında Shueisha, Kodansha, Shogakukan, Hakusensha, Kadokawa ve Japon Animasyon Derneği’nin (AJA) de bulunduğu çok sayıda kuruluş, OpenAI’a karşı sert bir tutum sergileyerek, üretken yapay zeka modellerinde telif haklarının izinsiz kullanımına karşı katı önlemler alacaklarını duyurdu.
Shueisha Inc. ve 17 yayıncı ve ajansın oluşturduğu koalisyon ayrı ayrı yaptıkları açıklamalarda, yasal ve etik açılardan hareket ederek, telif hakkı ihlali olarak belirledikleri her duruma karşı “uygun ve katı önlemler” alacaklarını belirtti. Bu tepki, yalnızca kendi yasal işlemleriyle sınırlı kalmayacak; grup aynı zamanda Japon hükümetini, yapay zeka çağında içerik korumasını sağlamak için yeni yasalar oluşturmaya çağırarak ulusal düzeyde bir yanıt talep ediyor.
Ayrıca, sistematik hak ihlalleri olarak tanımladıkları duruma karşı birleşik bir cephe oluşturmak için devlet kurumları ve diğer telif hakkı sahipleri de dahil olmak üzere tüm paydaşlarla aktif olarak koordinasyon ve işbirliği yapmayı planlıyorlar.
Bu yayıncılara ek olarak, CODA da üyeleri adına OpenAI’a yazılı bir talepte bulundu. Bu üyeler arasında Aniplex, Studio Ghibli, Toei gibi anime devlerinin yanı sıra, yukarıda bahsedilen yayıncılar ve bir yayıncılık şirketleri ağı da yer alıyor. CODA, OpenAI’nın içeriklerini önceden izin almaksızın kullanmaya devam etmesi halinde, “sonraki itirazlarla ihlal sorumluluğundan kaçınmaya olanak tanıyan bir sistem bulunmadığını” vurguladı.
Japon anime ve manga şirketlerinin bu birleşik uyarısı, OpenAI’nın Ekim 2025’te video üretimi yapay zeka aracı Sora 2’yi piyasaya sürmesiyle tetiklendi. Yayıncılar yaptıkları açıklamalarda, aracın piyasaya sürülmesinden bu yana, halihazırda yayınlanmış yaratıcı eserlere güçlü bir şekilde bağımlı olarak oluşturulmuş gibi görünen çok sayıda içeriğin çevrimiçi ortamda ortaya çıktığını bildirdi.
Grup, mevcut anime ve karakterlere benzeyen bu videoların, yapay zekanın telif haklarına aykırı olarak, gerekli izinler alınmadan kendi fikri mülkiyetlerinden öğrenmesiyle oluşturulduğu sonucuna vardı.
Yayıncılar, özellikle OpenAI’nın “vazgeçme” iş modelini kınadı ve bunun yaratıcı toplumun temellerini sarstığını belirtti. Sora 2’nin varsayılan olarak telif hakkıyla korunan eserler üzerinde eğitim alarak çalıştığını ve hak sahiplerinin içeriklerinin kaldırılması için açık bir talepte bulunmasını gerektirdiğini kaydettiler.
Hem koalisyon hem de Shueisha, bu uygulamanın telif hakkı yasasının temel ilkesini ihlal ettiğini ve hem Japon yasalarına hem de WIPO Telif Hakkı Anlaşması’na aykırı olduğunu savundu.
Bu durumu düzeltmek için yayıncılar, yapay zeka operatörlerinin uyması gereken üç temel ilke belirledi. İlk olarak, yapay zeka şirketlerinin yaratıcı eserler üzerinde eğitim almadan önce izin alması gereken bir “izin alma” sistemine geçiş talep ettiler.
İkinci olarak, “eğitim verilerinin şeffaflığının” garanti edilmesini istediler ve bu olmadan ihlali doğrulamanın zor olduğunu ve bir eserin itibarının zarar görebileceğini savundular.
Son olarak, izin verildiğinde, hak sahiplerinin “uygun tazminat” alması gerektiğini belirttiler.
Yayıncılar, pozisyonlarının yapay zekanın reddi olmadığını açıkça belirtti. Her iki açıklamada da “üretken yapay zeka teknolojisinin ilerlemesini” ve daha fazla insanın yaratma sevincini paylaşabileceği bir toplumu memnuniyetle karşıladıklarını ifade ettiler.
Ancak, bu geleceğin telif hakkı ihlali veya yaratıcıların “itibarını çiğneme” üzerine inşa edilmemesi gerektiğini vurguladılar. Amaçlarının, teknolojik yenilik ile kültürel yaratıcılığın sürdürülebilirliği arasında bir denge kurmak, herkes için “adil, şeffaf ve sürdürülebilir” bir ortamı teşvik etmek olduğunu belirttiler.
Japon yayıncılardan gelen bu birleşik duruş, OpenAI için özellikle kötü bir haber, çünkü daha önce yansıttıkları anlatıya aykırı düşüyor.
Ghibli tarzı yapay zeka sanatı tepkisi sırasında Sam Altman, aracı yaratıcılığı demokratikleştiren “toplum için büyük bir net kazanç” olarak savundu. Adil kullanım argümanlarına geri dönme alışkanlıkları da, katı yasal çerçeveler getirilip uygulandığında işe yaramayacaktır.
