Orhan Kemal vefatının 54’üncü yılında anılıyor
Çağdaş Türk edebiyatının önemli isimlerinden Orhan Kemal, 15 Eylül 1914'te Adana'nın Ceyhan ilçesinde doğdu.
Asıl adı Mehmet Raşit Öğütçü olan yazar, çocukluğunun ilk yıllarını Adana’da geçirdi. Birinci Dünya Savaşı sonrası Fransız işgali nedeniyle avukat babası Abdülkadir Kemali Bey ve ilkokul öğretmeni annesi Azime Hanım’la Adana’dan ayrıldı. Aile, önce Niğde, sonra Konya’ya taşındı ve babasının Kastamonu milletvekili olarak 1. Meclis’e girmesiyle Ankara’ya yerleşti.
1930’da Abdülkadir Kemali Bey’in Ahali Cumhuriyet Fırkası’nı kurmasının ardından gelişen olaylar sonucu ailesi Suriye’ye göç etti ve Orhan Kemal, ortaokul son sınıfta eğitimini bırakmak zorunda kaldı. Daha sonra Adana’ya dönen Kemal, çeşitli işlerde çalışarak hayatını kazandı. 1937’de Milli Mensucat Fabrikası işçilerinden Nuriye Hanım ile evlendi ve çiftin biri kız, dört çocuğu oldu.
Yazı hayatına şiirle başlayan Orhan Kemal, ilk şiirini 1939’da Reşat Kemal takma adıyla yayımladı. Ancak hikaye ve romanlarında Orhan Kemal adını kullanarak tanındı. Panait Istrati ve Maksim Gorki gibi yazarların öykülerinden etkilenen Kemal’in öyküleri, 1941-1943 yılları arasında çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlandı. 1951’de İstanbul’a gelen yazar, tefrika öyküler yazmaya başladı.
Nazım Hikmet ile Bursa Cezaevi’nde tanışan Orhan Kemal, onun etkisiyle roman yazmaya yöneldi. Bu dönemde, Nazım Hikmet’in yönlendirmesiyle hikaye ve roman çalışmalarını yoğunlaştırdı. Nazım Hikmet ile olan anılarını “Nazım Hikmet’le 3,5 Yıl” adlı kitabında topladı. Kemal’in toplumsal yaşamı birey-toplum ilişkileri çerçevesinde gerçekçi bir şekilde ele alan eserleri, çağdaş Türk edebiyatında özgün bir yer edindi.
Orhan Kemal, edebiyat dışında Türk sinemasına da katkıda bulundu. 1950’lerde film senaryoları yazmaya başlayan yazar, 1960’lı yıllardan itibaren eserleriyle sinemada da kendine yer buldu. “72. Koğuş” adlı oyunu ile 1967’de “En İyi Oyun Yazarı” ödülünü kazandı.
1970’te Bulgar Yazarlar Birliği’nin daveti üzerine Sofya’ya giden Orhan Kemal, burada geçirdiği kalp krizi sonucu 2 Haziran 1970’te hayatını kaybetti. Cenazesi Türkiye’ye getirilerek Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi. Vefatından sonra her yıl verilen “Orhan Kemal Roman Armağanı”, Türk edebiyatının önemli isimlerinin eserlerini ödüllendirmeye devam ediyor.
Orhan Kemal’in eserleri ve edebi mirası, çağdaş Türk edebiyatında önemli bir yer tutuyor. 27 romanı, 12 öykü kitabı, 5 oyunu, çeşitli şiirleri ve senaryolarıyla unutulmaz bir yazar olarak anılmaya devam ediyor. Usta yazarın anısına açılan Orhan Kemal Müzesi, edebi mirasını yaşatmaya devam ediyor.
