Sivil toplum kuruluşları ile yerel yönetimler arasındaki işbirliğini güçlendirmeyi hedefleyen Ortaklaşa programı, İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) öncülüğünde Avrupa Birliği’nin desteğiyle hayata geçirildi. Avrupa Birliği Ulusal Kültür Enstitüleri (EUNIC) işbirliğiyle yürütülen bu kapsamlı proje, üç yıl boyunca çeşitli şehirlerde yüz yüze diyaloglar ve destek programları düzenledi. Projenin ilk aşaması tamamlanırken, ikincisi için yeni yılın başında başvurular alınacak.
“Ortaklaşa: Kültür, Diyalog ve Destek Programı” kapsamında, AB tarafından hibe edilecek kaynakların kültürel kuruluşlara dağıtılması için alanında uzman bir kurul oluşturuldu. İlk programdan elde edilen deneyimler, görüşmelerde şehirlerarası seyahat eden Prof. Dr. Füsun Üstel tarafından “Adil Kültürel İşbirliği İçin Yol Haritası: Ortaklaşa Değerler ve Eylemler” başlıklı bir politika metnine dönüştürüldü. Bu metin, Türkiye’nin kültür sanat alanındaki en önemli sorunlarından biri olan belediyeler ve sivil toplum kuruluşları arasındaki adil, katılımcı ve kapsayıcı işbirliklerinin geliştirilmesine odaklanıyor. Metinde, ilkeler, mekanizmalar ve somut öneriler sunularak, demokratikleşmenin bu işbirliği yoluyla mümkün olacağı savunuluyor.
Programın ilk aşamasında, yedi kentte düzenlenen bölgesel arama konferansları, belediye temsilcileri, sivil toplum kuruluşları üyeleri, akademisyenler ve sanatçılar arasında ihtiyaç, beklenti ve ortaklaşma potansiyeli tartışmalarını teşvik etti. Ayrıca, Ortaklaşa Hibe Programı desteğiyle hayata geçen 13 proje, belediyeler ve kültür sanat odaklı sivil toplum kuruluşlarının birlikte nasıl çalışabileceğine dair pratik örnekler sundu. Bu çalışmalar, politika metninin temelini oluşturdu. Mevcut koşullarda sanatsal ifade özgürlüğünün kısıtlandığı, kültür sanat alanının siyasi müdahalelere açık hale geldiği ve yerel kapasite ile finansal kaynakların yetersiz kaldığı göz önünde bulundurularak, adil kültürel işbirliği sayesinde demokratikleşmenin sağlanabileceği vurgulandı.
Politika metninde yer alan somut öneriler arasında, yeni kurumsallaşmalar ve mevcut yapıların güçlendirilmesi, iletişim desteği, belediye-STK işbirliği dairesi kurulması, kültür sanat ihtisas komisyonlarının oluşturulması ve STK temsilcilerinin katılımının güvence altına alınması, kamu mülklerinin kültür sanat odaklı kamusal hizmet alanlarına dönüştürülmesi, STK’lere çalışma mekânları tahsisi, kamu-özel sektör işbirliği fonlarının oluşturulması ve belediye duyuru mecralarının kültür kurumlarına ücretsiz tahsisi gibi maddeler bulunuyor. Bu öneriler, Türkiye’nin kültür sanat ekosistemindeki sorunların çözümüne yönelik bir yol haritası sunmayı amaçlıyor. “Adil Kültürel İşbirliği İçin Yol Haritası” metni, “ortaklasa. iksv.org/adil-kulturel-isbirligiicin-yol-haritasi” internet adresinden erişilebiliyor.
