Haber

Salman Rüşdi Olayı Nedir, Hakkında Neden Ölüm Fetvası Var?

Sanat dünyasının en ilginç figürlerinden birisi olarak Salman Rüşdi önemli bir profil olarak karşımıza çıkıyor. Sadece dün uğradığı bıçaklı saldırı yüzünden değil, Rüşdi yaklaşık 40 yıldır hakkında İran tarafından çıkarılmış ölüm fetvası ile yaşamak zorunda oluşu ile adının anılması gerekiyor.

Salman Rüşdi Kimdir?

Salman Rüşdi ya da Selman Rüşti, 1947 yılında Bombay’da dünyaya geldi. Bu yüzden romanlarının çoğu da Hindistan’ı konu edinir. Urduca ve İngilizce konuşan Müslüman bir ailenin çoğu olarak dünyaya gelen Rüşdi, 1961’de eğitim için İngiltere’ye gitti. 1964’te ise Pakistan’ın ayrılması sonucunda Hindistan’dan zorunlu olarak Pakistan’a geçti.

Yazarlığa 1970’li yıllarda başlayan Rüşdi, Grimus ve Geceyarısı Çocukları gibi ses getiren romanlarını yayınladı. 1981 Booker, 1982 James Tait Black, 1993 Booker of Bookers ödülleri kendisine verilince dünya çapında ün kazandı. Sonrasında ise Hindistan ve Pakistan’da pek çok kitabı ülkeyi aşağıladığı gerekçesiyle yasaklandı. Ancak Rüşdi’yi hedef tahtasına koyacak olan kitabı 1988 tarihli Şeytan Ayetleri kitabıydı.

Şeytan Ayetleri Olayı Nedir?

Şeytan Ayetleri isimli kitabı 1988 yılında ilk kez yayımlandığında İslam dünyası tarafından tepki çekti. Aslında kitaba tepki gösterenlerin büyük çoğunluğu kitap İslam ülkelerinin çoğunun diline çevrilmediği için neye tepki gösterdiklerini de tam olarak anlayamadı. Fakat İslam ulemasının ve özellikle İran’da o zaman İslami rejimi pekiştirmeye çalışan Humeyni’nin ölüm fetvası ile Rüşdi hakkında İslam dünyasında bir tepki oluştu. İran sadece ölüm fetvası vermekle kalmadı, İslam’ı aşağıladığı gerekçesiyle Rüşdi’nin katlinin 3 milyon dolar ile ödüllendirileceğini de belirtti.

Yakın zamanda İran, Avrupa ile ilişkileri bir nebze iyileştirmek adına verilen bu fetvayı kaldırmaya yeltenmişti. Ancak mevcut dini lider Hamaney, fetvanın ancak fetvayı veren tarafından kaldırılacağını ve Humeyni öldüğüne göre fetvanın kaldırılamayacağını belirtmişti. Bu da Rüşdi’nin hakkındaki fetvanın devam ettiğini gösteriyordu.

Şeytan Ayetleri romanı esasında ilk dönem İslam tarihçilerinin de bahsettiği bir olaydan ismini alıyor. Taberi, Vakidi, İbn Sa’d ve İbni İshak gibi tarihçilerin eserlerinde yer almasına rağmen sonraki dönem İslam tarihçileri ve yorumcuları tarafından reddedilen bu olayda, Muhammed peygambere şeytan tarafından yanlış ayetler söyletilir. Sonrasında ise bu durumun farkına varan peygamber, şeytanın peygamberi bile yanıltabileceğini ifade eder.

Roman ise bu konu üzerine değil, tamamen başka bir kurguya dayanan ancak İslami referansları olan bir yapıdadır. Yine de İslam’a hakaret içerdiği gerekçesiyle Güney Afrika, Pakistan, Suudi Arabistan, Mısır, Somali, Bangladeş, Sudan, Malezya, Endonezya ve Katar’da kitabın yayımlanması yasaktır.

Türkiye’de de Şeytan Ayetleri basılmamış, yakın zamanda dijital bir yayınevi tarafından sınırlı sayıda çevrilerek “gizlice” dağıtıma verilmiştir.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu