Geçtiğimiz Cuma günü, Başkan Trump, Kütüphane ve Müze Hizmetleri Enstitüsü (IMLS) gibi önemli bir federal ajansın lağvedilmesini öngören geniş kapsamlı bir başkanlık kararnamesini imzaladı. Bu karar, Amerika genelindeki kütüphane ve müzelere destek veren bu ajansın işlevlerinin sona erdirilmesine yol açacak.
Kütüphaneler İçin Tehdit: IMLS’in Lağvedilmesi
Trump’ın imzaladığı karar, yedi farklı devlet kurumunun faaliyetlerini sonlandırmayı amaçlıyor. Karar, “yasal olarak mümkün olduğu ölçüde, yasal olmayan unsurlar ve fonksiyonlar ortadan kaldırılacaktır” ifadelerini içeriyor. Bu da, “kendinizi yok edin ama bizim üzerimize gelmesin” anlamına geliyor.
Bu gelişme, kütüphaneler için yıkıcı etkiler yaratabilir çünkü birçok kütüphane, federal fonların büyük bir kısmını IMLS’den alıyor. Amerikan Kütüphane Derneği (ALA), kararı sert bir dille eleştirerek açıklama yaptı: “Yalnızca kütüphane hizmetlerini finanse eden tek federal ajansın ortadan kaldırılması, Amerikalıların en sevilen ve güvenilen kurumlarını ve bu kurumların sağladığı hizmetleri ciddi şekilde zayıflatacaktır.”
Kütüphaneler, Sadece Kitaplardan Daha Fazlasını Sunuyor
Amerika’daki 120.000’den fazla kütüphane, IMLS’den yıllık 200 milyon dolardan fazla fon alıyor. Bu fonların kaybedilmesi, birçok kütüphanede ciddi kesintilere yol açacak. Kütüphaneler, yalnızca kitap sunmuyor; aynı zamanda iş başvuruları, ödev yardım, gaziler için tele-sağlık hizmetleri gibi çok sayıda sosyal hizmet de sağlıyor. Kütüphanecilerle konuştuğumda, genellikle “kitap ödünç verme” gibi klişelere odaklanmak yerine, uzun bir hizmet listesiyle karşılaşıyorum.
Kütüphaneler, her türden insanı kabul eder ve onlara yardım etmeye çalışır. Amerikan toplumunda, birçoğu hâlâ kamusal alanda hizmet veren az sayıda kurumdan biri olarak kütüphaneler öne çıkıyor. Bu kararın, yalnızca IMLS’i değil, aynı zamanda evsizlikle mücadele, azınlık iş geliştirme ajansı ve benzeri toplumsal eşitlik odaklı ajansları da hedef alması dikkat çekiyor.
Amerikan Halkının Kütüphanelere Desteği Güçlü
Trump, Amerikalıların isteği üzerine hareket ettiğini iddia etse de, durum bunun tam tersidir. Birçok Amerikalı kütüphaneleri seviyor ve destekliyor. 2022 yılında yapılan bir anket, halkın büyük bir kısmının kütüphaneleri olumlu gördüğünü ortaya koydu: Tüm partilerden %90’ı kütüphanelere olumlu bakıyor, %89’u halk kütüphanelerinin topluluklar için önemli bir rol oynadığını belirtiyor, ve %92’si okul kütüphanelerinin de aynı derecede önemli olduğunu söylüyor.
Ayrıca, halkın büyük bir kısmı, kitap yasaklarına karşı. Ankete göre, %71’i yerel kütüphanelerden kitap kaldırılmasına karşı çıkıyor. Bu oran, Demokratlar arasında %75, bağımsızlar arasında %58 ve Cumhuriyetçiler arasında %70.
Kütüphaneler İçin Hareket Etme Zamanı
Trump yönetimi, halkın isteklerine değil, sadece gücünü sergilemeye odaklanmış gibi görünüyor. Kütüphanelere yönelik bu saldırı, son derece acımasız ve zalimce bir adım. Bu kararın yasal olup olmadığı şu an için tartışmalı, zira seçilmiş liderlerin çoğu, herhangi bir olumsuz duruma karşı ses çıkarmaktan çekiniyor.
Amerikan Kütüphane Derneği (ALA), bu kararı yeniden gözden geçirmesi için Trump’a çağrıda bulunuyor. Ayrıca, halkın da temsilcilerine seslerini duyurabilmesi için çeşitli araçlar ve kaynaklar sunuluyor. ALA, kütüphanelerin desteklenmesi için herkesin sesini duyurmasını istiyor.
Amerikan Kütüphane Derneği’nin Açıklaması:
Amerikan halkı, halk, okul ve üniversite kütüphanelerine yıllardır güveniyor ve onlara dayanıyor. Trump yönetiminin bu kararı, sadece IMLS’i değil, aynı zamanda şu hizmetleri de etkiliyor:
- Erken okuryazarlık ve sınıf düzeyinde okuma programları
- Çocuklar için yaz okuma programları
- Yüksek hızlı internet erişimi
- İş arayanlar için istihdam desteği
- Görme engelliler için braille kitaplar ve sesli kitaplar
- Öğrenciler ve akademik çalışanlar için ödev ve araştırma kaynakları
- Gaziler için tele-sağlık hizmetleri ve destek
- STEM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) programları ve iş gücü geliştirme
- Küçük işletme sahipleri için destek
Kütüphaneler, Amerika’nın dört bir yanındaki topluluklar için kritik öneme sahiptir. Bu kararın, özellikle kırsal bölgelerde büyük bir etki yaratacağı belirtiliyor.