1992’de Güneş Sistemi dışındaki ilk gezegenin keşfedilmesinden beri, teleskoplar binlerce ötegezegen belirledi. Bu gezegenler, Güneş benzeri yıldızların yanı sıra ikili sistemlerde, kırmızı cücelerde ve hatta nötron yıldızlarında da bulundu. Bu durum, “Evrendeki her yıldızın etrafında bir gezegen var mı?” sorusunu gündeme getirdi.
Her yıldızın bir gezegeni olup olmadığı kesin olarak bilinmiyor. Cornell Üniversitesi’nden Jonathan Lunine’e göre, bu durum gezegenleri tespit etme yeteneğimizle bağlantılı. Gezegen aranmasına rağmen bulunamayan birçok yıldız mevcut.
Samanyolu’nda yıldız başına en az bir gezegen olduğu düşünülse de, bu gezegenler eşit dağılmamıştır. Bazı yıldızlar birden fazla gezegene ev sahipliği yaparken, bazıları gezegensiz kalabiliyor.
Bir yıldızın neden gezegenlere sahip olduğu veya olmadığı, oluşum şekli gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Genç yıldızlar oluşurken gezegenlerin oluşabileceği bir toz halkasıyla çevrilidir. Ancak, yıldızlararası bir bulutun topağı çok hızlı dönerse, disk oluşturmak yerine bölünebilir ve ikili veya çoklu yıldız sistemleri oluşabilir. Bu durumda, gezegen oluşumu engellenebilir.
Nadiren, genç bir yıldızın toz topağı çok yavaş dönebilir ve hiç disk oluşturmadan doğrudan bir yıldıza dönüşebilir. Ayrıca, bir yıldız gezegenler oluşturabilir, ancak başka bir yıldızın kütleçekimi bu gezegenleri sistemden dışarı atabilir.
Lunine, gezegen bilgilerimizin tespit yeteneğimize bağlı olduğunu belirtiyor. Birçok gezegen, yıldızın önünden geçerken oluşan parlaklık değişimlerini kullanan geçiş yöntemiyle bulunur. Ancak, küçük ve uzak gezegenler tespit edilemeyebilir. Bu nedenle, henüz gezegeni olmadığı kesin olarak kanıtlanmış bir yıldız bulunmamaktadır.
Gezegensiz yıldızlar için resmi bir terim olmamakla birlikte, “gezegen-siz yıldız” ifadesi kullanılabilir. Bilim insanları, bazı yıldızların gerçekten gezegensiz olduğuna inanmaktadır, ancak gezegenlerin galakside yaygın olduğu düşünüldüğünde, bu durumun istisnai olduğu düşünülmektedir.
Kepler, TESS ve Gaia gibi misyonlar yüz binlerce yıldızı gözlemledi. Bazı yıldızların çevresinde şimdiye kadar gezegen bulunamadı. Örneğin, Barnard Yıldızı uzun süre gezegensiz kabul edildi, ancak 2018’de olası bir süper-Dünya adayı tespit edildi. Bu örnekler, “gezegensiz” kategorisinin geçici olabileceğini gösteriyor.
Sonuç olarak, her yıldızın bir gezegeni olmayabilir. Ancak, gezegenlerin ortalama olarak yıldızlar kadar veya daha fazla sayıda olabileceği düşünülmektedir. “Gezegensiz” olarak etiketlenen yıldızların çoğu, algılama sınırlarımız nedeniyle henüz keşfedilememiş sistemler olabilir. Yöntemlerimiz geliştikçe, bu liste daralabilir.
