Yayımcılar Telif Hakları ve Lisanslama Meslek Birliği (YAYBİR) tarafından açıklanan Mayıs 2025 bandrol verilerine göre, yılın ilk beş ayında kitap üretimi geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık %12 oranında azaldı.
Ocak-Mayıs 2025 döneminde verilen toplam kitap bandrolü sayısı 142 milyon olarak kayıtlara geçerken, bu rakam 2024’ün aynı döneminde 161 milyon olarak gerçekleşmişti. Özellikle Mayıs ayında yaşanan düşüş, sektördeki daralmanın boyutunu daha da görünür kılıyor: Geçen yıl aynı ayda 40 milyonun üzerinde olan bandrol sayısı, bu yıl 28 milyona kadar geriledi.
En Sert Düşüş Kültür Yayınlarında
Veriler, en büyük düşüşün yetişkin kültür yayınlarında yaşandığını gösteriyor. Aynı zamanda çocuk-gençlik kitapları, eğitim yayınları ve ithal eserler de üretim açısından ciddi oranda azaldı. Buna karşın, dini yayınlar ve akademik kitaplar, üretimi artan tek kategoriler olarak öne çıkıyor. Ancak uzmanlara göre bu artış, bazı sınıflandırma hatalarından kaynaklanıyor olabilir.
Maliyetler Arttı, Okur Zorlandı
Yayınevleri, üretim sürecindeki maliyet baskılarının sürdüğünü ve döviz kurundaki artışların sektörü doğrudan etkilediğini belirtiyor. Kâğıt ve matbaa giderlerinin dövize endeksli olması, kitap basımını maliyetli hale getirirken, yükselen kitap fiyatları da okurların alım gücünü zorluyor. Bu durum, birçok yayınevini ya üretimi kısmaya ya da kitap fiyatlarını artırmaya itiyor.
YAYBİR Başkanı Kenan Kocatürk: “Okurun Desteğine Her Zamankinden Fazla İhtiyacımız Var”
YAYBİR Başkanı Kenan Kocatürk, BirGün’den Bilge Su Yıldırım’a yaptığı açıklamada, ekonomik koşulların yayıncılık sektöründe ciddi bir üretim daralmasına yol açtığını söyledi:
“Satın alma gücündeki düşüş, kitap fiyatları dünya ortalamasının altında olsa bile üretimi ve satışı olumsuz etkiliyor. Yayıncılık bugüne kadar okurun dayanışmasıyla ayakta kaldı; bugün yine en çok onlara ihtiyacımız var.”
Kamusal Destek Şart
Kocatürk ayrıca, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın halk kütüphaneleri için daha fazla kitap alım bütçesi ayırması gerektiğini vurguladı. Yerel yönetimlerin de yeni kütüphaneler kurması ve mevcut kütüphanelere yayın desteği sağlamasının, vatandaşın kültüre ücretsiz erişimi açısından kritik önemde olduğunu belirtti.
Milli Eğitim Bakanlığı’na da çağrıda bulunan Kocatürk, okul kütüphanelerine daha fazla yatırım yapılmasının hem genç kuşakların okuma alışkanlığına katkı sağlayacağını hem de yerli yayıncılığın sürdürülebilirliğini destekleyeceğini ifade etti.