Dünyanın ilk kitabı nedir?

İlk kitaplar papirüsten yapılmıştır ve Mısır’da Nil Nehri kıyılarında yetişen papirüs bitkisinin işlenmesiyle elde edilmiştir. Bu bitki, uzun süre dayanıklılığıyla bilinmiş ve üzerine yazı yazmak için uygun bir yüzey sunmuştur. Ancak, parşömenin icat edilmesiyle birlikte, hayvan derisinin işlenmesiyle elde edilen bir tür kâğıt olan parşömen kâğıdıyla yeni bir döneme geçilmiştir. Parşömenin popülerliği, kolay üretilebilir olması ve dayanıklı yapısıyla öne çıkmıştır.

Ancak, Çin’de bulunan ve Cai Lun tarafından icat edilen kâğıdın Avrupa’ya girişiyle parşömenin hâkimiyeti sarsılmıştır. Kâğıt, yumuşak ve dayanıklı bir malzeme olarak öne çıkmış ve giderek daha fazla tercih edilmiştir. Bu dönemde, kâğıt kullanımının maliyeti de parşömene göre daha avantajlı olmuştur. Kâğıdın icadı, modern kâğıt üretim sürecinin temellerini atmış ve günümüzdeki kitapların şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Ortaçağ’da, kitaplar özellikle Hristiyanlık’ın yayılmasıyla Batı Avrupa ve Bizans dünyasında önemli bir rol oynamıştır. Manastır kütüphaneleri, eski kültürün korunması ve yaygınlaştırılması için önemli bir merkez haline gelmiştir. Kitaplar, kiliselerin ve manastırların en değerli hazineleri arasında yer almıştır. Ancak, kitapların çoğaltılması süreci oldukça zahmetli ve uzun bir süreç olduğu için, kitaplar oldukça kıymetli ve nadir bulunan eserler haline gelmiştir.

Kitap, zaman içinde teknolojinin gelişimiyle birlikte farklı biçimlerde ve malzemeler kullanılarak evrim geçirmiştir. Ancak, onun önemi ve değeri her zaman sabit kalmış ve insanlığın bilgi birikimini koruma ve iletiminde kilit bir rol oynamıştır.

Matbaanın bulunuşu, kitapların tarihsel seyrinde devrim niteliğinde bir olaydır. Kâğıdın gelişimiyle birlikte, matbaanın icadı da kitapların erişilebilirliğini artırmış ve bilgiye daha kolay ulaşılmasını sağlamıştır. Matbaanın Çinliler tarafından icat edilmesi ve Johann Gutenberg tarafından Avrupa’ya getirilmesiyle kitap üretimi ve yaygınlaşması hız kazanmıştır. Bu dönemde, kitap basım maliyetlerindeki düşüş, kitapların lüks olmaktan çıkıp herkesin erişebileceği birer bilgi kaynağı haline gelmesini sağlamıştır.

Matbaanın yaygınlaşmasıyla birlikte, dünyanın ilk kitabı olarak kabul edilen “Diamond Sutra” ortaya çıkmıştır. M.S. 868 yılında Kuzeybatı Çin’de yazılan bu kitap, dini içerikli kıssalar ve öğütler içermekte ve Buda’nın öğretilerini aktarmaktadır. 7 sayfalık bu kitabın 6 sayfasında metinler yer alırken, bir sayfa Buda’yı tasvir etmektedir. Diamond Sutra, hem dini hem de kültürel açıdan büyük bir öneme sahiptir ve ilk kitap olarak bilinmektedir.

Türkçe basılan ilk kitap ise Vankulu Lügati olmuştur. Bu kitabın basımı 2 yıl süren bir çalışmanın ürünüdür. Ayrıca, Türk matbaacılığının öncüsü olan İbrahim Müteferrika’nın ilk Türk matbaasını kurduğunu belirtmek gerekir.

Matbaanın bulunuşu, kitapların erişilebilirliğini artırarak fikirlerin ve bilginin daha geniş kitlelere yayılmasını sağlamıştır. Bu da toplumsal ve kültürel gelişmelerde önemli bir rol oynamıştır.