Son dönemlerde bazı internet haberciliği yapan sitelerde ve sosyal medyada Türkiye’nin dünya genelinde en çok kitap okuyan 11’inci ülke olduğu savı öne sürüldü.
Bu savı paylaşan kanallar veya hesaplar kaynak belirtmedikleri için bunu teyit edemiyoruz ancak başka güvenilir verilerden hareketle Türkiye’nin dünyada kitap okuma sıralamasında kaçıncı olduğunu analiz edeceğiz.
Türkiye Kitap Okuma Sıralamasında Kaçıncı Sırada?
“UNESCO tarafından yapılan araştırmaya göre, Türkiye’de neredeyse hiç okuma alışkanlığı yoktur. Televizyon izliyor, internete giriyoruz ama okumuyoruz. Avrupa’da kitap okuma oranı %21 iken, Türkiye’de bu oran 10.000 kişide yalnızca 1 kişidir. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO), dünyadaki okuma alışkanlıklarını raporladı. Rapora göre, Türkiye okuma oranlarının karşılaştırılmasında ülkeler arasında 86. sırada yer almaktadır.
“Genellikle aşk romanları okuyoruz”
Araştırma, Türk halkının günde ortalama 6 saat televizyon izlediğini ve 3 saat internette gezindiğini ortaya koymuştur. Ne yazık ki, Türk halkı yılda yalnızca 3 saatini kitap okumaya ayırmaktadır. TRT Haber’in röportaj yaptığı vatandaşların çoğu, okudukları son kitabın adını hatırlayamamaktadır. Türkler için hayatta en değerli şeyler listesinde kitap okumak 235. sırada yer almaktadır”
İlgili aktarım sağlayan kaynak; https://academicjournals.org/journal/ERR/article-full-text-pdf/467461050511.pdf
| 1 | United States | 17 | 357 |
| 2 | India | 16 | 352 |
| 3 | United Kingdom | 15 | 343 |
| 4 | France | 14 | 305 |
| 5 | Italy | 13 | 278 |
| 6 | Canada | 12 | 232 |
| 7 | Russia | 11 | 223 |
| 8 | Australia | 10 | 217 |
| 9 | Spain | 9 | 187 |
| 10 | Netherlands | 8 | 182 |
| 11 | Switzerland | 6.9 | 157 |
| 12 | Taiwan | 6.83 | 157 |
| 13 | Belgium | 6.76 | 155 |
| 14 | Singapore | 6.72 | 155 |
| 15 | Hong Kong (China) | 6.66 | 155 |
| 16 | South Africa | 6.62 | 154 |
| 17 | China | 6.61 | 154 |
| 18 | Norway | 6.48 | 153 |
| 19 | Austria | 6.42 | 153 |
| 20 | Israel | 6.42 | 149 |
| 21 | Thailand | 6.37 | 149 |
| 22 | Iran | 6.36 | 149 |
| 23 | Colombia | 6.32 | 147 |
| 24 | Romania | 6.28 | 147 |
| 25 | Chile | 6.28 | 144 |
| 26 | Germany | 6.25 | 141 |
| 27 | Japan | 6.2 | 135 |
| 28 | Czech Republic | 6.07 | 133 |
| 29 | Finland | 6.06 | 131 |
| 30 | Turkey | 6.05 | 130 |
Bunun yanında CEOWORLD tarafından yapılan bir araştırmada da Türkiye 30’uncu sırada yer alıyor ancak bu basılı kitap sayılarına göre oluşturulmuş bir liste bu yüzden hangi kitapların dahil edildiğini teyit etmek de zor; ilgili kaynak.
Türkiye’nin 11’inci olduğu neye dayanıyor?
Peki neden Türkiye’nin en çok kitap okuyan 11’inci ülke olduğu savı tekrar gündeme geldi. Muhtemelen bir “küllenmiş habercilik” anlayışıyla yani çok eskiden ifade edilip ve ölçülmesi de zor olan bir durumu haber yapma isteğiyle bu ortaya atıldı.
Söz konusu ifadeye 2016 yılında bir röportajda yer verilmiş. Kaynak.
Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Metin Celal Zeynioğlu tarafından röportaja göre Türkiye’nin en çok kitap okunan 11’inci ülke olduğu ifade edilmiş ama bunu neye göre ifade ettiğini kendisi de belirtmemiş.
Haliyle ne yazık ki söz konusu oran Türkiye’de gerçeği yansıtmıyor. Mevcut araştırmalara ve verilere bakıldığında Türkiye’de kitap okuma oranı çok düşük olmasının yanında okuduğunu anlama oranı da çok düşük seviyelerde; bknz. Türkiye’de okuduğunu anlama oranı düştü! Durum içler acısı
