Moğolistan’ın Gobi Çölü’nde gerçekleştirilen paleontolojik kazılarda, bugüne dek bulunan en eski ve en eksiksiz pachycephalosaur fosili ortaya çıkarıldı. Pachycephalosaurlar, karakteristik kubbeli, kalın kafataslarıyla bilinen otobur dinozor grubunu temsil ediyor.
Khuren Dukh bölgesinde yapılan keşifte, iyi korunmuş bir omurga, kafatası, kalça kemikleri, uzuv kemikleri ve besinleri öğütmeye yardımcı olduğu düşünülen mide taşları bulundu. Bilim insanları, bu fosillerin Erken Kretase Dönemi’ne, yaklaşık 108 milyon yıl öncesine ait olduğunu ve bir pachycephalosaur türüne ait olduğunu belirledi. Bu da onu bilinen en eski ve eksiksiz pachycephalosaur örneği yapıyor.
Yeni keşfedilen türe, Tibetçe’de “değerli” anlamına gelen “rinpoche” kelimesi kullanılarak “zavacephale rinpoche” adı verildi. Fosilin, yaklaşık 1 metre uzunluğunda, 6 kilogram ağırlığında, uzun bacaklı, kısa kollu ve küçük uzuvlara sahip, ergenlik dönemindeki genç bir dinozora ait olduğu tahmin ediliyor.
Moğolistan Bilimler Akademisi’nden paleontolog Tsogtbaatar Chinzorig, bu fosilin pachycephalosaur kafataslarındaki kubbe biçimli kemiksi çıkıntının evrimini anlama noktasında kritik bir öneme sahip olduğunu vurguladı. Araştırmacılar, bu dinozorların kafatasındaki kubbemsi yapıların, yırtıcılara karşı bir savunma mekanizması veya vücut ısısını düzenleme işlevinden ziyade, sürü içi rekabet, eş seçimi ve gösteriş gibi sosyal ve cinsel davranışlarda kullanıldığına inanıyor.
Kuzey Carolina Doğa Bilimleri Müzesi’nden paleontolog Lindsay Zanno, bilim insanlarının genel olarak, bu kubbelerin sosyo-cinsel davranışlarda rol oynadığı konusunda hemfikir olduğunu belirtti. Zanno, bu yapıların büyük olasılıkla eş seçimi sürecinde rakipleri elemek için kullanıldığını ifade etti.
Bu keşfin, pachycephalosaur grubuna mensup dinozorların karmaşık sosyo-cinsel sistemlerini anlamada önemli katkılar sunacağı düşünülüyor. Araştırma sonuçları, Nature dergisinde yayımlandı ve paleontoloji dünyasında geniş yankı uyandırdı. Bulgu, bu dinozor grubunun evrimi ve davranışları hakkında yeni bilgiler sunarak, dinozorlar hakkındaki mevcut bilgilerimizi zenginleştiriyor.
