Rusya, Uluslararası Uzay İstasyonu’nun (ISS) 2030’daki planlanan kullanım dışı bırakılmasına paralel olarak, insanlı uzay görevlerinin geleceğini şekillendirecek önemli bir hamle gerçekleştirdi. Rus devlet roket şirketi Energia, dönen bir uzay istasyonu konsepti için resmi patent aldı. Bu patent, astronotların uzun süreli uzay görevlerindeki en büyük zorluklarından biri olan yerçekimsizliğin olumsuz etkilerini azaltmayı hedefleyen yenilikçi bir tasarıma işaret ediyor.
Yeni tasarım, sabit bir omurga üzerine monte edilmiş ve bu omurga etrafında dönen yaşam modüllerinden oluşan büyük ve modüler bir uzay istasyonunu temel alıyor. İstasyonun dönmesiyle oluşan merkezkaç kuvveti, astronotların vücutlarına uygulanan baskıyı artırarak yapay bir yerçekimi ortamı yaratmayı amaçlıyor. Bu sayede, uzun süreli görevlerde yaşanabilecek kas erimesi, kemik yoğunluğu kaybı gibi sağlık sorunlarının önüne geçilmesi hedefleniyor.
Tasarıma göre istasyon, Dünya’daki yerçekiminin yaklaşık yarısı olan 0,5g’lik bir kuvveti sürekli olarak sağlayacak şekilde inşa edilecek. Bu, yaşam modüllerinin istasyonun merkezinden yaklaşık 40 metre uzaklıkta konumlandırılması ve yapının dakikada beş tur atmasıyla mümkün olacak. Bu mekanik sistem, astronotların uzayda daha doğal bir ortamda yaşamasına olanak tanıyacak ve rutin egzersiz ihtiyacını önemli ölçüde azaltacak.
Ancak bu konseptin hayata geçirilmesi, mühendislik açısından ciddi zorlukları beraberinde getiriyor. İstasyonun büyüklüğü, birden fazla roket fırlatımı ve karmaşık bir yörünge montaj sürecini gerektirecek. Ayrıca, sürekli dönen bir yapıya uzay araçlarının güvenli bir şekilde bağlanması ve ayrılması da dikkat edilmesi gereken kritik bir konu. Patent başvurusu, bu sürecin hata payının düşük olmadığı ve yüksek riskli olduğu konusunda özellikle vurgu yapıyor.
Bu patent, Rusya’nın uzay teknolojilerine olan bağlılığını ve uzun vadeli bir strateji izlediğini gösteriyor. ABD’de de benzer konseptler üzerinde çalışmalar devam ederken, bugüne kadar tam ölçekli ve sürekli yapay yer çekimi sunan bir istasyonun hayata geçirilmesi mümkün olmamıştı. Rusya’nın ISS’deki rolünün 2028’de sona erecek olması ve istasyonun 2030’da devre dışı bırakılması planlanması, bu yeni tasarımın önemini daha da artırıyor. Roscosmos, bu süreçte Rus Yörünge Uzay İstasyonu projesi ile ISS modüllerinin bir kısmını yeniden kullanmayı planlıyor.
