Bilim insanları, Japonya’da yaşayan medaka balıklarının (Oryzias latipes) günlük 19 kez eşleşebilecek kapasiteye sahip olduklarını keşfetti. Bu çarpıcı bulgular, 8 Ocak tarihinde Royal Society Open Science dergisinde yayımlanan bir araştırmada detaylı bir şekilde ele alındı.
Medaka, küçük bir balık türü olup, yalnızca 3.5 cm boyunda olan bu balıklar Japonya’daki pirinç tarlalarında, göletlerde, bataklıklarda ve akarsularda yaşamaktadır. Aynı zamanda popüler bir akvaryum balığı olan medakalar, bilim insanları tarafından genetik hastalıkların araştırılmasında model olarak kullanılmaktadır.
Medaka Balıklarının Üreme Davranışları
Çoğu balık türü dış döllenme yoluyla ürer; dişi, yumurtalarını suya bırakırken erkek balık sperm salarak yumurtaların döllenmesini sağlar. Medakalar da bu şekilde üreyen balıklardandır. Ancak, şimdiye kadar erkek medaka balıklarının günlük ne kadar sperm ürettiği ve bunun döllenme oranlarına etkisi, bilim insanları için bir sırdı. Yuki Kondo, Osaka Metropolitan Üniversitesi’nden bir evrimsel ekolojist, bu konuda yaptığı açıklamada, “Medaka balıkları, sperm ve yumurtaların suya bırakıldığı üreme döngüsüne sahiptir. Ancak bu gametlerin toplanması zordur, bu nedenle erkeklerin ne kadar sperm saldığı ve ardışık eşleşmelerde döllenme oranlarının ne kadar olduğunu anlamak zordu” dedi.
Günde 19 Eşleşme: Bir Laboratuvar Deneyinin Sonuçları
Kondo ve ekibi, daha önce geliştirilmiş bir yöntemle medaka balıklarının sperm üretimini ölçmeye başladılar. Deneyin ilk günü, rastgele seçilen erkek ve dişi medakalar farklı üreme tanklarından alınarak ayrı cam tanklara yerleştirildi. Ertesi gün, bir erkek ve bir dişi tanklara yerleştirildi ve yaklaşık 20 dakika boyunca eşleşme davranışları gözlemlendi. Eğer eşleşme gerçekleşmediyse, erkek yeni bir dişi ile eşleştirildi ve bu süreç tekrarlanarak erkek üç dişi ardı ardına reddettiğinde sonlandırıldı. Ayrıca, dişilerden alınan yumurtalar Petri kaplarına yerleştirilerek döllenme oranları ölçüldü.
Sonuçlar, erkek medaka balıklarının günde ortalama 19 kez eşleşebildiğini gösterdi. İlk üç eşleşme sırasında erkeklerin günlük sperm üretiminin %50’sinden fazlası salındı. İlk eşleşmelerde döllenme oranı neredeyse %100 iken, bu oran 10. eşleşmeden sonra belirgin bir şekilde düştü ve bazı durumlarda hiç döllenme gözlemlenmedi.
Dişi Medakalar ve Üreme Yatırımları
Dişi medakalar, günde bir kez yumurta üretir. Ancak dişiler eşleşirken tüm yumurtalarını bırakır ve çoğu yumurta, erkeklerin sperm salma kapasitesinin tükenmesiyle israf olur. Araştırma ekibine göre, bu bulgular erkek medakaların üremeyle ilgili ciddi enerji harcamalarına ve sınırlı sperm üretimi nedeniyle cinsel çatışma potansiyeline işaret ediyor. Ancak, bu deneyler doğal ortamlarda medakaların karşılaştığı koşulları tam olarak yansıtmamaktadır.
Kondo ve ekibi, “Deneylerimiz, doğadaki gerçek koşulları simüle etmeyi amaçlamıyordu; daha ziyade, erkeklerin günlük eşleşme kapasitesinin sınırlarını ve medakaların potansiyel üreme hızını anlamayı hedefliyordu. Bu, beslenme eksiklikleri ve eş bulma zorlukları gibi faktörler ortadan kaldırılarak yapılmıştır” şeklinde açıklamada bulundu.