Gümüşhane’nin Sadak Köyü sınırlarında yer alan Satala Antik Kenti’nde, Anadolu’daki tek lejyon kenti olma özelliğiyle bilinen alanda arkeolojik kazılar aralıksız devam ediyor. Kazı çalışmaları, hem antik kastrum (askeri garnizon) bölgesinde hem de nekropol (mezarlık) alanında yoğunlaşmış durumda. Bu yılki kazılarda, nekropol alanında bilim dünyası için oldukça değerli bir keşfe imza atıldı.
Arkeologlar, yaklaşık 20 santimetre yüksekliğinde bir İsis büstü buldular. Bu büst, antik bir lejyon mezarlığında gün yüzüne çıkarıldı. Büstün restorasyon çalışmalarının tamamlanmasının ardından Gümüşhane Müzesi’nde sergileneceği belirtildi.
Bu buluntu, lejyon askerlerinin bilinen Yunan-Roma tanrılarına olan inançlarının yanı sıra, doğulu bir tanrıçaya da tapındıklarına dair önemli bir kanıt sunuyor. Bu durum, arkeoloji çevrelerinde büyük yankı uyandırdı. Satala Antik Kenti, daha önce 1872’de kaçak kazılarla İngiltere’ye götürülen Afrodit büstüyle tanınmaktaydı. 2025 yılında bulunan İsis büstü ise, 150 yıl sonra Satala’da yasal yollarla elde edilen ilk büst olma özelliğini taşıyor.
Karadeniz Teknik Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Elif Yavuz Çakmur, kazı başkanı olarak bu keşfin önemini vurguladı. Çakmur, İsis büstünün, lejyonerlerin inanç sistemlerindeki çeşitliliği ortaya koymasının yanı sıra, Satala kazılarının gelecekte de yeni ve önemli keşiflere gebe olduğunu gösterdiğini ifade etti.
Dr. Öğr. Üyesi Çakmur, ayrıca Mısır Tanrıçası İsis’e ait bu büstün bulunmasının, sadece yerel düzeyde değil, uluslararası arkeoloji camiasında da büyük ilgi uyandırdığını belirtti. Lejyonerlerin farklı coğrafyalardan gelen askerlerden oluşmasıyla birlikte, inanç sistemlerinin de çeşitlendiği düşünülüyor. Büst üzerindeki ikonografik incelemeler sonucunda, eserin Mısır tanrıçası İsis’e ait olduğu kesinleşti.
İsis büstünün restorasyon süreci devam ediyor ve tamamlandığında Gümüşhane Kent Müzesi’nde sergilenecek. Kazı ekibi, bu önemli buluntuyu bilimsel yayınlarla dünya çapında duyurmayı hedefliyor. Büstün, lejyonerlerin inanç dünyasına ışık tutması ve Satala’nın binlerce yıllık tarihini aydınlatması bekleniyor.
