Ülkenin “Yapay Güneş” olarak adlandırdığı Experimental Advanced Superconducting Tokamak (EAST) reaktörü, plazma sıcaklığını 1.006 saniye (yaklaşık 17 dakika) boyunca 100 milyon santigrat derecenin üzerinde tutarak bir dünya rekoru kırdı. Bu başarı, nükleer füzyon enerjisinin ticari anlamda uygulanabilirliğine yönelik kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Füzyon Enerjisinde Kritik Eşik Aşıldı
EAST, nükleer füzyon enerji santrallerinin operasyonel ortamını simüle etme kapasitesine sahip bir reaktör. Çinli bilim insanları, bu son başarının füzyon reaktörlerinin ticari hale gelmesi yolunda önemli bir kilometre taşı olduğunu belirtiyor. EAST, daha önce 2023’te 403 saniye ve 2021’de 101 saniyelik sürekli çalışmalarıyla da rekorlar kırmıştı. Yeni başarı, önceki rekorun neredeyse üç katına çıkarak füzyon enerjisinin sürekli ve güvenilir bir enerji kaynağı olma yolunda önemli bir adım olarak kabul ediliyor.
Füzyon Enerjisi, Temiz ve Sınırsız Enerji Kaynağı Olma Potansiyeline Sahip
Füzyon reaktörlerinin amacı, Güneş’teki nükleer füzyon sürecini taklit ederek temiz, sınırsız ve sürdürülebilir enerji üretmektir. Ancak bu süreç, plazmayı 100 milyon santigrat dereceye kadar ısıtmak, plazmanın kararlı bir şekilde hapsolmasını sağlamak ve füzyon sürecini hassas bir şekilde kontrol etmek gibi büyük teknik zorluklar içeriyor. Güneş’te olduğu gibi Dünya’daki füzyon uygulamalarında da ana yakıt olarak hidrojen atomları kullanılıyor ve bu atomlar inanılmaz yüksek sıcaklıklarda birleşerek muazzam bir enerji açığa çıkarıyor. Füzyon enerjisi, sadece elektrik üretimi için değil, uzay araştırmaları ve uzay araçları için de potansiyel taşıyor.
EAST’in Gelişen Teknolojileri
Son deneylerde EAST, birçok sistemini iyileştirdi. Bunlar arasında, 70.000 ev tipi mikrodalga fırınına eşdeğer çalışan ısıtma sistemi de bulunuyor. Bu yeni sistem, önceki kapasitesine kıyasla iki kat daha fazla güç üretebiliyor. EAST projesinin nihai hedefi, Güneş benzeri sonsuz ve temiz bir enerji kaynağı oluşturmak. Ayrıca, bu teknoloji, Güneş Sistemi dışı uzay keşifleri için gerekli enerji sistemlerini sağlama potansiyeline de sahip.
Çin, Füzyon Araştırmalarında Global Liderliği Hedefliyor
Çin, 2006 yılında Uluslararası Termonükleer Deneysel Reaktör (ITER) programına katıldı ve bu programın inşası ve işletmesinin yaklaşık %9’unu üstlendi. Fransa’nın güneyinde inşa edilen ITER, tamamlandığında dünyanın en büyük manyetik plazma füzyon cihazı olacak. EAST’in başarıları, ITER ve Çin Füzyon Mühendisliği Test Reaktörü (CFETR) projelerine de önemli katkılar sağlıyor. Bu gelişmeler, Çin’in nükleer füzyon enerjisi alanındaki küresel liderlik hedefini pekiştiriyor.